Je DSLR-camera scherpstellen

Elke digitale camera is tegenwoordig voorzien van een geavanceerd autofocussysteem (AF) dat zorgt dat je foto scherp is zodat de fotograaf zich op de compositie kan concentreren. Auto Focus een zeer geavanceerd en flexibel systeem.

In deze Tips & Tricks lees je hoe het AF werkt en hoe je met de beschikbare opties het heft in eigen handen kunt nemen en betere foto's kunt maken:

Hoe werkt het autofocus:

In een spiegelreflexcamera, precies achter de objectiefvatting, zit een spiegel in een hoek van 45 graden. Deze reflecteert het licht door de lens omhoog naar de zoeker. Maar niet al het licht wordt naar boven gereflecteerd. Het midden van de spiegel is half verzilverd, waardoor het licht er deels doorheen valt.

Achter de hoofdspiegel (1) is een kleinere, tweede spiegel schuin opgesteld (2). Deze reflecteert licht omlaag naar een AF-sensor (3) aan de onderkant van de camera. Deze sensor registreert herhalende patronen en kan de mate van onscherpte in het beeld meten. De meetgegevens worden naar de scherpstelmotor in het objectief gestuurd om het beeld scherp te stellen.

Beter scherpstellen met behulp van AF-punten

Elke digitale camera heeft meerdere AF-punten, variërend van 9 tot 65 (of zelfs meer) in de topmodellen.

Bij automatische AF-puntselectie wordt bij elk punt de afstand tot het onderwerp gemeten als je op de ontspanknop drukt. Als er meerdere punten oplichten, betekent dit dat op deze punten gelijke scherpstelafstanden worden doorgegeven aan de camera.

Elk scherpstelpunt kan nauwkeurige scherpstelgegevens doorgeven aan het objectief, dus waarom zijn er zo veel? Om je de mogelijkheid te bieden zelf te kiezen welk punt of welke punten actief moeten zijn. Je doet dit door op de knop rechtsboven aan de achterkant van de camera te drukken. Draai vervolgens aan het hoofdinstelwiel om één, meerdere of alle punten te selecteren.

Een actief AF-punt licht rood op in de zoeker en meet de afstand van het dichtstbijzijnde deel van het onderwerp tot de camera. Niet-actieve punten verrichten geen metingen.

Meestal kun je het beste het middelste AF-punt kiezen, omdat dit punt het gevoeligst is. Plaats dit punt over het gedeelte van het onderwerp waarop je wilt scherpstellen en druk vervolgens de ontspanknop gedeeltelijk in. De scherpstelling wordt dan vergrendeld. Je kunt nu in de zoeker de compositie opnieuw bepalen en de ontspanknop volledig indrukken om de foto te maken. Je kunt ook een AF-punt dat niet in het midden ligt selecteren en activeren. Kies wel een punt dat scherpstelt op het deel van het onderwerp waarop je wilt scherpstellen.

Waarom van AF-modus veranderen

Bijna alle digitale spiegelreflex-camera's hebben drie verschillende scherpstelmodi. Kies de modus die het best past bij je onderwerp.

One-Shot AF (1-beeld AF):geschikt voor statische onderwerpen, zoals landschappen en portretten.
Als je de ontspanknop gedeeltelijk indrukt, stelt het objectief scherp op het onderwerp en wordt de scherpstelling vergrendeld. De AF-punten waarmee kan worden scherpgesteld, worden rood weergegeven en

in de zoeker gaat een groen focusbevestigingslampje branden. Als de camera niet kan scherpstellen, bijvoorbeeld omdat je onderwerp te dichtbij is, knippert het bevestigingslampje en kun je de ontspanknop niet indrukken.

AI Servo AF:geschikt voor bewegende onderwerpen met veranderlijke scherpstelafstand.

Door de ontspanknop gedeeltelijk in te drukken, stelt het objectief scherp op je onderwerp. Door de knop gedeeltelijk ingedrukt te houden, stelt het objectief steeds opnieuw scherp als het onderwerp beweegt en de scherpstelafstand verandert. De scherpstelling blijft het onderwerp volgen zolang het zich binnen de scherpstelafstand van een actief AF-punt bevindt.

AI Focus AF:geschikt voor onvoorspelbaar bewegende onderwerpen, zoals dieren.
De camera schakelt automatisch van One-Shot AF over op AI Servo AF wanneer wordt gedetecteerd dat je onderwerp beweegt.

AF-hulplicht

Bij weinig licht kan AF-hulplicht helpen om nauwkeurig scherp te stellen. Op een camera met ingebouwde flitser kun je een reeks flitsen gebruiken. Dit is effectief tot een afstand van ongeveer 4 meter. Je kunt ook een externe flitser gebruiken die AF-hulplicht geeft in een bundel rode lichtstralen. De afstand tot het onderwerp wordt dan zo’n tien meter (maximaal), afhankelijk van het type flitser.

Scherpstellen in Live View

Alle digitale (spiegelreflex) camera's bieden meerdere scherpstelmodi in Live View.

Voor welke scherpstelopties jouw camera heeft, wil ik je graag verwijzen naar de instructiehandleiding van je camera, in de Tips & Tricks is het onmogelijk om alle camera’s uitgebreid aan bod te laten komen. Eén van de voordelen van Live View is dat je daarmee de scherptediepte gemakkelijker kunt zien dan met de optische zoeker.

 Met de scherptediepteknop (zie foto) zie je hoe het beeld eruitziet bij het geselecteerde diafragma. Bij een groot diafragma, zoals f/4, is de scherptediepte smal. Alleen een klein gebied voor of achter het focusvlak wordt dan scherp weergegeven. Bij een klein diafragma, zoals f/16, kan op een groter gebied worden scherpgesteld.

Wanneer je de grootte van het diafragma verkleint om de scherptediepte te controleren, bereikt minder licht de sensor. Hierdoor wordt het beeld dat je door de optische zoeker ziet donkerder. Het beeld op het LCD-scherm aan de achterkant van de camera wordt echter niet donker, omdat de camera het licht dat het scherm bereikt versterkt voor de Live View-weergave, zodat je de scherptediepte veel gemakkelijker kunt zien.

Wanneer je de grootte van het diafragma verkleint om de scherptediepte te controleren, bereikt minder licht de sensor. Hierdoor wordt het beeld dat je door de optische zoeker ziet donkerder. Het beeld op het LCD-scherm aan de achterkant van de camera wordt echter niet donker, omdat de camera het licht dat het scherm bereikt versterkt voor de Live View-weergave, zodat je de scherptediepte veel gemakkelijker kunt zien.

Handmatig scherpstellen

Hoewel AF zeer effectief is, wil je in sommige gevallen met scherpstellen experimenteren.

Als je bij het fotograferen van landschappen bijvoorbeeld scherpstelt op ongeveer een derde van de afstand tot het onderwerp, kun je de scherptediepte maximaliseren (het gebied achter en voor het scherpstelpunt dat scherp lijkt).

Je kunt dit doen door het middelste AF-punt te selecteren en over een bepaald deel van het onderwerp te plaatsen. Druk de ontspanknop gedeeltelijk in om de scherpstelling te vergrendelen, voordat je de compositie van het beeld opnieuw bepaalt. Je moet echter wel voor elke opname opnieuw scherpstellen.

Als je meerdere foto's van het landschap wilt maken, bijvoorbeeld met verschillende belichtingsinstellingen, kun je het beste kiezen voor handmatige scherpstelling. Op de zijkant van het objectief zit een schakelaartje, waarmee je kunt schakelen tussen 'AF' en 'MF'.

Wist je dat je de zoeker kunt afstellen op gezichtsvermogen?

Bij een spiegelreflexcamera moet je het in de optische zoeker weergegeven beeld scherp kunnen zien. Je kunt daarvoor een bril opzetten, maar vaak is het beter om het ingebouwde dioptrische correctieobjectief te gebruiken. Je kunt dit instellen met het wieltje rechtsboven in het oculair. Kijk door de zoeker en draai het wieltje heen en weer tot de zwarte rechthoeken die de positie van de scherpstelpunten aangeven, het scherpst zijn.

 

 

Joomla templates by a4joomla

We use cookies on our website. Some of them are essential for the operation of the site, while others help us to improve this site and the user experience (tracking cookies). You can decide for yourself whether you want to allow cookies or not. Please note that if you reject them, you may not be able to use all the functionalities of the site.